Τη λήψη μέτρων για την ανάκαμψη του κλάδου της οικοδομής και των κατασκευών ζητά η βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης με το Ποτάμι, Κατερίνα Μάρκου, με ερώτηση προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Υποδομών και Οικονομικών.
Η βουλευτής επικαλείται πρόσφατα στοιχεία του ΤΕΕ, σύμφωνα με τα οποία οι επενδύσεις στην κατασκευή κατοικίας στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν κατά 95% το διάστημα από το 2007 έως το 2016, σημειώνοντας τη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη των 28. Σύμφωνα δε με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το διάστημα Ιανουάριος – Απρίλιος του 2016, ολοκληρώθηκαν μόλις 2.751 νέες κατοικίες πανελλαδικά, έναντι 2.898 κατοικιών κατά το αντίστοιχο περυσινό τετράμηνο, 25.821 το πρώτο τετράμηνο του 2008 και 34.967 το 2007.
Στην ερώτηση επισημαίνονται οι βασικοί παράγοντες που δεν επιτρέπουν στην οικοδομική δραστηριότητα να ανακάμψει, όπως: η υψηλή φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την κατασκευή, ανακαίνιση και μεταβίβαση των κατοικιών, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών που, σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση, καθιστά μη συμφέρουσα την απόκτηση και διατήρηση ακίνητης περιουσίας ως επένδυσης, όπως διαφαίνεται και από το μεγάλο αριθμό αποποιήσεων κληρονομιών, η ρυθμιστική ασάφεια του καθορισμού χρήσεων γης καθώς και η απουσία σοβαρών κινήτρων για την αγορά νέας κατοικίας και την ανακαίνιση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος (πέρα από την ενεργειακή αναβάθμιση) αλλά και για την προσέλκυση ξένων αγοραστών για αγορά ή επένδυση σε ακίνητη περιουσία.
Η βουλευτής επισημαίνει ότι η οικοδομή και οι κατασκευές έχουν σημαντική συνεισφορά και ισχυρά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο σύνολο της οικονομίας, εμπλέκοντας πολλούς κλάδους (αρχιτέκτονες, μηχανικοί, δομικά υλικά κ.α.) και διευκολύνουν την ανάπτυξη άλλων τομέων, όπως ο τουρισμός, τα logistics και η βιομηχανία. Επιπλέον, αποτελούν κλάδο εντάσεως εργασίας που σημαίνει ότι η ανάκαμψη τους μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά και στη μείωση της ανεργίας, με πραγματικές και όχι «επιδοτούμενες» θέσεις εργασίας,
Ζητά, λοιπόν, τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων οικονομικών, φορολογικών και άλλων κινήτρων για την ανάκαμψη της οικοδομής και των κατασκευών και την ενίσχυση της απόκτησης κατοικίας, κατά το πρότυπο άλλων ευρωπαϊκών χωρών (Αγγλία, Ιρλανδία, Κύπρος), καθώς και την ολοκλήρωση αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, όπως η ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών, η απλοποίηση του δαιδαλώδους ρυθμιστικού πλαισίου και η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας και του καθορισμού των χρήσεων γης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΠΡΟΣ: α) τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, β) τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και γ) τον Υπουργό Οικονομικών
ΘΕΜΑ: Μέτρα για την επανεκκίνηση της οικοδομικής δραστηριότητας
Το βαρύτατο πλήγμα που έχει δεχθεί ο κλάδος της οικοδομής και των κατασκευών από την κρίση και τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, σε συνδυασμό, όμως, με τη διαχρονική απουσία πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και τη σταθεροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου αποτυπώνεται στα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το ΤΕΕ.
Συγκεκριμένα, από το 2008 ως το 2013 παρατηρείται 62,5% υποχώρηση του κύκλου εργασιών στις υποδομές, ενώ οι επενδύσεις συρρικνώθηκαν από 3,7% του ΑΕΠ το 2006 σε 1,1% το 2015. Επίσης, οι επενδύσεις στην κατασκευή κατοικίας στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν κατά 95% το διάστημα από το 2007 έως το 2016, σημειώνοντας τη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη των 28.
Σύμφωνα δε με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι επενδύσεις σε κατοικίες το Β’ τρίμηνο του 2016 περιορίστηκαν στα 284 εκατ. ευρώ έναντι 377 εκατ. ευρώ το Β’ 3μηνο του 2015, παρουσιάζοντας μείωση σε πραγματικούς όρους 23,5%. Υπολογίζεται ότι, αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, οι ιδιωτικές επενδύσεις σε κατοικίες θα διαμορφωθούν αρκετά πιο κάτω από το 1% του – ήδη συρρικνωμένου κατά 25% στα χρόνια της κρίσης – ΑΕΠ στο τέλος του έτους.
Το διάστημα Ιανουάριος – Απρίλιος του 2016, ολοκληρώθηκαν μόλις 2.751 νέες κατοικίες πανελλαδικά, έναντι 2.898 κατοικιών κατά το αντίστοιχο περυσινό τετράμηνο, 25.821 το πρώτο τετράμηνο του 2008 και 34.967 το 2007.
Όπως εκτιμά η αγορά, βασικοί παράγοντες που δεν επιτρέπουν στην οικοδομική δραστηριότητα να ανακάμψει είναι:
- Η υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας επί αντικειμενικών αξιών που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματική εξέλιξη των εμπορικών τιμών, οι διαρκείς αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, η αύξηση του ΦΠΑ, η εισαγωγή νέων φόρων για την ακίνητη περιουσία (ΕΕΤΗΔΕ και ΕΝΦΙΑ),
- Οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται τόσο για την κατασκευή και την ανακαίνιση όσο και για τη μεταβίβαση των κατοικιών. Υπενθυμίζεται ότι εκκρεμεί εδώ και πέντε χρόνια η εφαρμογή της διαδικασίας ηλεκτρονικής έκδοσης οικοδομικών αδειών από τις αρμόδιες αρχές που προβλέπεται στο ν. 4030/2011.
- Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, που καθιστούν μη συμφέρουσα την απόκτηση και διατήρηση ακίνητης περιουσίας ως επένδυσης, όπως διαφαίνεται και από το μεγάλο αριθμό αποποιήσεων κληρονομιών ακίνητης περιουσίας που καταγράφεται τους τελευταίους μήνες,
- Η απουσία ολοκληρωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και η ρυθμιστική ασάφεια του καθορισμού χρήσεων γης που καθιστά τις συναλλαγές ευάλωτες σε μελλοντικές τροποποιήσεις, αναστέλλοντας σημαντικές επενδύσεις,
- Η απουσία σοβαρών κινήτρων για την αγορά νέας κατοικίας και την ανακαίνιση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος (πέρα από την ενεργειακή αναβάθμιση) αλλά και για την προσέλκυση ξένων αγοραστών για αγορά ή επένδυση σε ακίνητη περιουσία.
Δεδομένου ότι η οικοδομή και οι κατασκευές:
- έχουν σημαντική συνεισφορά και ισχυρά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο σύνολο της οικονομίας, εμπλέκοντας πολλούς κλάδους (αρχιτέκτονες, μηχανικοί, δομικά υλικά κ.α.) και διευκολύνει την ανάπτυξη άλλων τομέων, όπως ο τουρισμός, τα logistics και η βιομηχανία,
- Αποτελούν κλάδο εντάσεως εργασίας που σημαίνει ότι η ανάκαμψη τους μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά και στη μείωση της ανεργίας, με πραγματικές και όχι «επιδοτούμενες» θέσεις εργασίας,
- Είναι τομέας με σχετικά χαμηλή εξάρτηση από εισαγωγές και σημαντικές εξαγωγικές προοπτικές,
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάστε:
1) Σε ποια μέτρα και ενέργειες προτίθεστε να προβείτε για την ανάκαμψη της οικοδομής και των κατασκευών και την ενίσχυση της απόκτησης κατοικίας; Σκοπεύετε να θεσμοθετήσετε συγκεκριμένα οικονομικά, φορολογικά και άλλα κίνητρα, κατά το πρότυπο άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Αγγλία, η Ιρλανδία και η Κύπρος;
2) Προτίθεστε να προχωρήσετε στην ολοκλήρωση αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, όπως ενδεικτικά η ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών, η απλοποίηση του δαιδαλώδους ρυθμιστικού πλαισίου, η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας και του καθορισμού των χρήσεων γης κλπ. και σε ποιόν χρονικό ορίζοντα;
Η ερωτώσα βουλευτής
Κατερίνα Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης