Με μοναδικά εκθέματα συνεχίζεται μέχρι και την Πέμπτη 23 Μαρτίου ,στο Πνευματικό κέντρο Καλαμάτας, η 1^η έκθεση εργόχειρου.

Στην ομιλία της στα εγκαίνια της έκθεσης η νέα πρόεδρος της «ΦΑΡΙΣ» Αναστασία Μπελογιάννη σημείωσε:

«Η πρώτη αυτή έκθεση είναι αφιερωμένη στο κέντημα.

Το κέντημα είναι γλέντημα
Η ρόκα είναι σεργιάνι
Και ο έρμος ο αργαλειός
είναι σκλαβιά μεγάλη

Το κέντημα έχει μια ιστορία αιώνων. Ιστορικά, είναι ίσως μια από τις πρώτες μορφές τέχνης, καθώς χρονολογείται  παλιότερα από το 3000 π. Χ.

Για να μάθεις την ιστορία ενός λαού πρέπει να σκύψεις πάνω στην λαογραφία του, τις καθημερινές του συνήθειες και τα έθιμα του. Τα κεντήματα είναι σιωπηλοί μάρτυρες και τρυφεροί αφηγητές της ιστορίας του κάθε τόπου. Οι κλωστές, τα υφάσματα, τα σχέδια και η έκταση των κεντημάτων μαρτυρούν τις οικονομικές, κοινωνικές, ακόμα και τις πολιτικές συνθήκες της εποχής που δημιουργήθηκαν. Δεν είναι απλά μια βαρετή τέχνη με απώτερο σκοπό την συγκέντρωση της “προίκας” από τα κορίτσια, αλλά ένας τρόπος έκφρασης και ίσως η παλιότερη μορφή τέχνης που η ιστορία του χάνεται στους αιώνες, ίσως είναι τόσο παλιά όσο και η ανακάλυψη της βελόνας.

Στους αρχαίους πολιτισμούς τα κεντήματα και τα εργόχειρα παρασκευάζονταν αυστηρά από ταλαντούχα αγόρια που έπρεπε να μάθουν την τέχνη από έναν αρχιτεχνίτη και να μαθητεύσουν κοντά του τουλάχιστον δέκα χρόνια προτού την εξασκήσουν μόνοι τους.

Η τέχνη του κεντήματος δεν είναι μόνο παλιά αλλά είναι κι ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα σε όλα τα μέρη του κόσμου που εξασκούνταν στο ράψιμο. Οι σκοποί που εξυπηρετεί σε κάθε μια κοινωνία όμως, είναι μοναδικοί. Διαφορετικοί πολιτισμοί γέννησαν διαφορετικά είδη κεντημάτων με ιδιαίτερα σχέδια, περίπλοκα μοτίβα και σπάνιες κλωστές και μάλιστα μερικά από αυτά είναι τόσο πολύπλοκα, που χρειάζονται χρόνια ολόκληρα για να αναπαραχθούν.

Στην Ελλάδα το κέντημα κάνει την εμφάνιση του στα τέλη του 17ο αιώνα και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ενδυμασία και το συμβολικό της περιεχόμενο. Όταν ο γυναικείος πληθυσμός των προυχόντων κοινωνικών στρωμάτων άρχισε να εγκαταλείπει σταδιακά τις οθωμανικές φορεσιές, θέλησε να δείξει με έναν νέο τρόπο τον πλούτο και την οικονομική άνεση που είχε για σπατάλη, στο ντύσιμό τους. Το κέντημα που εμφανίζεται στα ρούχα τους, είναι αυτό που συμβολίζει τον άπλετο χρόνο για δημιουργία πραγμάτων με περιορισμένη την πρακτική τους λειτουργία. Πρόκειται για μια πολιτισμική παραγωγή των άεργων εκπροσώπων του γυναικείου φύλου, προνόμιο που ανήκε αποκλειστικά στα ανώτερα στρώματα, και το κέντημα μαζί με τα κοσμήματα επιδείκνυαν αυτήν την πολυτέλεια.

Στη διάρκεια του 19ου αιώνα το κέντημα υιοθετήθηκε ως επίδειξη πλούτου και από την νεοανερχόμενη αστική τάξη, συνδέθηκε άρρηκτα με την πολιτιστική τους συμπεριφορά και άρχισαν να διακοσμούν τα σπίτια τους μ’ αυτά.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι τα κεντημένα πράγματα αποτέλεσαν συστατικά στοιχεία των προικιών των περισσότερων γυναικών και μάλιστα, ως ένα επίπεδο, από αυτά τα έργα της και την δεξιοτεχνία της  αξιολογούνταν και η ίδια η γυναίκα. Είναι αυτά που την όρισαν ως νύφη και ως σύζυγο – νοικοκυρά στη συνέχεια.

Μια νοικοκυρά η οποία ήταν ικανή, επειδή μπορούσε να ξοδέψει χρόνο, δυνάμεις και χρήμα , για μια παραγωγή αγαθών χωρίς λειτουργική αξία.

Στις αρχές του 20ου αιώνα όταν η γυναικεία μόδα άρχισε να μιμείται την αντρική, το κέντημα εμπορευματοποιήθηκε κατά κάποιον τρόπο και διαδόθηκε σαν δραστηριότητα και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα μέσα από την εκπαίδευση. Έτσι το κέντημα έγινε λαϊκό φαινόμενο και προϊόν της κυρίαρχης ελληνικής κουλτούρας ως αντίληψη, ως σχέδιο αλλά και ως τεχνική που αναγνωρίζεται ακόμα και στις μέρες μας.

Τα τελευταία χρόνια, οι χειροτεχνίες προσπαθούν να επαναπροσδιοριστούν, ενώ υπάρχει και πάλι μια αναβίωση του ενδιαφέροντος για το χειροποίητο αντικείμενο με υψηλή αισθητική και ποιότητα.

Σήμερα με την έκθεση αυτή θέλουμε να τιμήσουμε

• Τις γυναίκες κεντήστρες που με την απίστευτη δεξιοτεχνία τους και την φαντασία τους έχουν δημιουργήσει έργα μοναδικής κεντητικής τεχνικής, που αποτελούν σπουδαία κληρονομιά όχι μόνο για την οικογένειά τους αλλά και για την λαϊκή μας παράδοση.
• Να αναδείξουμε την αξία του εργόχειρου και την προσφορά του στη λαϊκή μας παράδοση.
• Και τέλος να προτρέψουμε τις νεότερες γυναίκες να ασχοληθούν με το εργόχειρο.

—————————————————————

Ως επικεφαλής της ομάδας γυναικών που είχε την ευθύνη να στήσουμε  αυτή την έκθεση

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

• Τον Δήμαρχο κ. Παναγιώτη Νίκα  του οποίου ήταν η ιδέα να πραγματοποιήσουμε αυτή την έκθεση και ο οποίος  επέλεξε την ομάδα γυναικών 
• ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Λίλιαν Ψιλάκη, Μάρω Θεοφιλοπούλου, Γεωργία Κλάδη, Τασούλα Μπασακίδη, Έφη Καμπουγέρη, Αναστασία Μπελογιάννη

• Toν προηγούμενο Πρόεδρο της  ΔΙΟΚΛΗΣ Α. Ε. ,  κ. Παύλο Μπουζιάνη  και το Διοικητικό Συμβούλιο καθώς και το νέο Δ.Σ. με τον Πρόεδρο κ. Φάββα για την οικονομική στήριξη  της έκθεσης.
• Τον διακοσμητή κ. Περικλή Κούτρη, για το μοναδικό στήσιμο της έκθεσης.
• Όλους όσους εργάστηκαν και στήριξαν την ¨Εκθεση

• Τον κύριο Δημόπουλο , με το κατάστημα επίπλων στο Ασπρόχωμα, το κατάστημα Sesami  που με τα έπιπλά τους μας βοήθησαν στο στήσιμο της εξαιρετικής αυτής έκθεσης.

ΤΕΛΟΣ  ιδιαίτερες ευχαριστίες  σ τις  51 εκθέτριες μας  που μας άνοιξαν τα σεντούκια με τις προίκες τους  και  τις προίκες των παιδιών τους και μας εμπιστεύθηκαν  και έτσι έδωσαν σε όλους μας την ευκαιρία να θαυμάσουμε αυτά τα απίστευτης κεντητικής τέχνης εργόχειρα. Εργόχειρα που για αυτές  αποτελούν έναν θησαυρό ανεκτίμητης αξίας  γιατί τις συνδέει με το παρελθόν τους , με την ιστορία της οικογένειάς τους , αλλά ταυτόχρονα αποτελούν κομμάτια της  λαϊκής μας παράδοσης.»

“ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ”

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΤΡΙΩΝ