Αναμφισβήτητα το γυναικείο στήθος αποτελεί αέναο σύμβολο θηλυκότητας και μητρότητας. Είναι ταυτόσημο του γυναικείου φύλου και η ιδέα και μόνο της απώλειας ή αλλοίωσής του λόγω κακοήθειας, προκαλεί τρόμο στις γυναίκες, όλων των ηλικιών.

«Οι μαστοί εντοπίζονται μπροστά από το θωρακικό τοίχωμα. Ο κάθε μαστός απαρτίζεται από τον μαστικό αδένα, ο οποίος περιβάλλεται από περιμαστικό λίπος, εκτός από το τμήμα του που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη θηλή και τη θηλαία άλω. Το περιμαστικό λίπος είναι αυτό που δίνει το χαρακτηριστικό σχήμα στο μαστό. Ο κάθε μαστικός αδένας έχει δισκοειδές σχήμα και φέρει μια απόφυση προς τη μασχαλιαία κοιλότητα. Αποτελείται από 6-8 λοβία που το καθένα παροχετεύει στο δικό του πόρο, ο οποίος εκβάλλει στη θηλή (εκφορητικός ή γαλακτοφόρος πόρος). Ο μαστός διαιρείται σε πέντε τμήματα: το κεντρικό που περιλαμβάνει τη θηλή και τη θηλαία άλω και τέσσερα τεταρτημόρια, τα άνω έσω και έξω και τα κάτω έσω και έξω. Η βασική λειτουργία του μαστικού αδένα είναι η παραγωγή γάλακτος μετά τον τοκετό υπό την επίδραση της προλακτίνης», εξηγεί ο Δρ. Δημήτρης Σ. Μουσιώλης, Γενικός Χειρουργός, Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Ορθοπρωκτική Χειρουργική (www.dmousiolis.gr).

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου, καθώς σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία στην Ελλάδα κάθε χρόνο καταγράφονται 6.000 νέα περιστατικά και 450.000 στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 1.600.000 γυναίκες διαγιγνώσκονται παγκοσμίως, κάθε χρόνο με καρκίνο του μαστού.

Η μέχρι σήμερα επιστημονική έρευνα έχει αναδείξει μια σειρά παραγόντων κινδύνου για την εκδήλωση καρκίνου στον μαστό. Πρόκειται για ένα «μείγμα» γενετικής προδιάθεσης, περιβαλλοντικών επιρροών και επιλογών του τρόπου ζωής.

«Οι μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, αποτελούν από τους γνωστότερους γενετικούς παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου στον μαστό. Το οικογενειακό ιστορικό της νόσου, ειδικά σε συγγενή α’ βαθμού επίσης έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει περαιτέρω τον κίνδυνο. Ακόμα, το ιστορικό ακτινοθεραπείας στην περιοχή του θώρακα, αλλά και η πρώιμη εμμηνόπαυση, η ατεκνία, η κυοφορία μετά τα 35 έτη, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, το αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, το στρες και το κάπνισμα, θέτουν τις «βάσεις» για την εμφάνιση νεοπλασίας», σύμφωνα με τον Δρ. Μουσιώλη.

Υγιείς μαστοί: Το μεγάλο στοίχημα

Κι ενώ η Ιατρική τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντική πρόοδο στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν υπότυποι της νόσου που προκαλούν τον θάνατο των πασχόντων.

Συνεπώς, ένα μεγάλο «στοίχημα» για τις ίδιες τις γυναίκες αλλά και την ιατρική κοινότητα είναι η υιοθέτηση μέτρων πρόληψης που θα διατηρούν τους μαστούς υγιείς δια βίου.

«Κορωνίδα της πρόληψης του καρκίνου του μαστού, αποτελεί φυσικά η αυτοεξέταση των μαστών από τις γυναίκες. Από τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης και έπειτα, οι γυναίκες πρέπει να εξοικειωθούν με τη διαδικασία της αυτοεξέτασης των μαστών τους, μια φορά τον μήνα. Ενώ θα πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση μαστού και από τον θεράποντα γυναικολόγο τους, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Από την ηλικία των 40 ετών και έπειτα θα πρέπει να υποβάλλονται σε ετήσια μαστογραφία», εξηγεί ο Δρ. Δημήτρης Μουσιώλης.

Και συμπληρώνει ότι, υπάρχουν περιπτώσεις που η γυναίκα θα πρέπει να απευθυνθεί στον ειδικό για περαιτέρω διερεύνηση.

Αυτές είναι:

• σε περίπτωση ψηλάφησης οζιδίου το οποίο στην αφή είναι σκληρό, έχει ανώμαλη μορφή, δεν πονάει και δε μετακινείται όταν πιέζεται με τα δάχτυλα,
• σε περίπτωση έκκρισης υγρού από τη θηλή, με αίμα ή χωρίς,
• σε περίπτωση που η θηλή μπαίνει προς τα μέσα,
• όταν η θηλή και η περιοχή γύρω απ’ αυτήν έχει αλλάξει χρώμα,
• σε περίπτωση αλλαγής του χρώματος ή της υφής του δέρματος των μαστών,
• σε περίπτωση ασυνήθιστης αυξομείωσης του μεγέθους του μαστού,
• αν υπάρχει οίδημα (πρήξιμο), πόνος ή ερυθρότητα στον βραχίονα, στη μασχάλη, γύρω από τον λαιμό ή στην περιοχή πέριξ του θώρακα.

Τέλος, ο Δρ Δημήτρης Μουσιώλης υπενθυμίζει ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη ασπίδα προστασίας των μαστών από τον καρκίνο.

«Διακόψτε το κάπνισμα ή μη το αρχίσετε ευθύς εξαρχής. Διατηρήστε καλή φυσική κατάσταση με τακτική γυμναστική. Τριάντα λεπτά ήπιας άσκησης αρκούν 4-5 φορές την εβδομάδα. Διατηρείτε πάντα σταθερό σωματικό βάρος, ανάλογα με τον σωματότυπό σας. Τραφείτε υγιεινά κατά το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής, αποφεύγοντας επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά. Πιείτε αλκοόλ με μέτρο, χωρίς να υπερβαίνετε το ένα ποτήρι την ημέρα. Αποφύγετε θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης και τέλος, το σημαντικότερο: θηλάστε τα παιδιά σας. Ο θηλασμός έχει διττή προστατευτική επίδραση, θωρακίζοντας τη δική σας υγεία αλλά και του παιδιού σας».