Συντάξεις που δεν αντέχει το ασφαλιστικό σύστημα και υψηλοί φόροι σε περιορισμένη φορολογική βάση αποτελούν τα δύο βασικά δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας, σύμφωνα με την παρουσίαση του διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν την περασμένη Τετάρτη στο Κέντρο Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Κολεγίου St. Antony’s στην Οξφόρδη.

Ο Δανός, που μίλησε σε αυστηρά τεχνοκρατικό τόνο, αποφεύγοντας πολιτικές αιχμές προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, παρουσίασε στοιχεία για να εξηγήσει γιατί θέτει ως όρους στη διαπραγμάτευση την περικοπή των προσωπικών διαφορών και τη μείωση του αφορολόγητου. Τα στοιχεία αυτά –τα οποία έχουν αμφισβητήσει τόσο η κυβέρνηση όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά το παρελθόν– είναι τα εξής:

1. Φορολογικό: Πάνω από το 60% των νοικοκυριών εξαιρείται από τη φορολογία εισοδήματος, έναντι 10% περίπου στην Ευρωζώνη. Το όριο του αφορολόγητου βρίσκεται στο 40% των μέσων αμοιβών (έναντι 20% περίπου στην Ευρωζώνη).

2. Ασφαλιστικό: Στην Ελλάδα η κύρια σύνταξη (1.152 ευρώ τον μήνα) αντιστοιχεί σε ποσοστό 78% της μέσης αμοιβής (1.470 ευρώ τον μήνα), ενώ στη Γερμανία αντιστοιχεί μόλις στο 41% (3.134 ευρώ ο μέσος μισθός και 1.278 ευρώ η κύρια σύνταξη). Επιπλέον, η ηλικία συνταξιοδότησης είναι στην Ελλάδα 5 χρόνια μικρότερη και η αναλογία των συντάξεων εφ’ όρου ζωής προς τις εισφορές που έχει πληρώσει ο συνταξιούχος πολύ μεγαλύτερη (280% έναντι 130% στη Γερμανία). Τέλος, το κράτος μεταβιβάζει το 10,7% του ΑΕΠ στο ασφαλιστικό σύστημα, έναντι 3,1% του ΑΕΠ στη Γερμανία.

Δεν συμφωνήσαμε ακόμη, αλλά οι διαφορές περιορίστηκαν σημαντικά, είπε ο κ. Τόμσεν, αναφερόμενος στα δύο αυτά προβλήματα. Και πρόσθεσε ότι η επίλυσή τους είναι σημαντική για να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος, που θα επιτρέψει να αναπτυχθούν αναπτυξιακές πολιτικές (σ.σ. πρόκειται για τα αντίμετρα).

Το επόμενο βήμα, είπε, είναι η βιωσιμότητα του χρέους, το οποίο πρέπει να συμφωνηθεί με τους Ευρωπαίους, αφού προηγουμένως κλείσει η συμφωνία για τα μέτρα με την Ελλάδα.

Στο σημείο αυτό διευκρίνισε ότι το ΔΝΤ δέχεται να γίνει η ρύθμιση στο τέλος του προγράμματος και υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής του από την Ελλάδα. Τόνισε, πάντως, ότι δεν θα υποβληθεί στο Δ.Σ. του Ταμείου πρόταση για συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα, αν δεν υπάρξει ελάφρυνση του χρέους. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε, όση ελάφρυνση του χρέους και να γίνει δεν θα μπορέσει η Ελλάδα να πληρώσει συντάξεις Γερμανίας, αλλά και όσες μεταρρυθμίσεις και να κάνει η Ελλάδα, θα χρειαστεί και ελάφρυνση του χρέους.

Ο κ. Τόμσεν παραδέχθηκε, εξάλλου, ότι το ΔΝΤ κατ’ επανάληψιν υπερεκτιμούσε το 2011-12 την αναμενόμενη ανάπτυξη, «καθώς η πολιτική κρίση σταδιακά βάθαινε», όπως είπε, ενώ σημείωσε και ότι υποεκτίμησε στην αρχή τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές.

Ακόμη, το στέλεχος του ΔΝΤ χαρακτήρισε απόλυτη καταστροφή το ενδεχόμενο επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή.